ΠΡΟΩΡΗ ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΣΗ

Η πρόωρη εκσπερμάτωση αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη σεξουαλική δυσλειτουργία στους άντρες, σε ποσοστό 25%-40%. Οι περισσότεροι άντρες έχουν βιώσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους την εμπειρία της πρόωρης εκσπερμάτισης. Συχνά επίσης οι έφηβοι και οι νεαροί άντρες εμφανίζουν πρόωρη εκσπερμάτιση κατά τις πρώτες σεξουαλικές τους εμπειρίες μέχρι να μάθουν να ελέγχουν το ρεφλέξ της εκσπερμάτισης.

Σημαντική δυσκολία παρουσιάζει πάντα ο σαφής ορισμός της πρόωρης εκσπερμάτωσης καθώς είναι δύσκολο να οριστεί επακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε ‘ικανοποιητική διάρκεια’ μιας επαφής πριν την επερχόμενη εκσπερμάτιση. Παράλληλα, κάθε ζευγάρι μπορεί να ορίζει με το δικό του τρόπο την ‘ικανοποιητική διάρκεια’ μιας επαφής και ό,τι μπορεί να ορίζεται ως ‘γρήγορο’ σε μια σχέση, να μην είναι σε μια άλλη...

Σύμφωνα με αυτά, το επίσημο διαγνωστικό εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας ορίζει την πρόωρη εκσπερμάτιση ως τη μη ικανότητα του άντρα να ελέγχει ο ίδιος την εκσπερμάτισή του με αποτέλεσμα να κορυφώνει χωρίς τη θέλησή του, με ελάχιστο σεξουαλικό ερεθισμό, πριν, κατά τη διάρκεια, ή σχεδόν αμέσως μετά τη διείσδυση και πριν το επιθυμήσει ο ίδιος. Παράλληλα, η διαδικασία αυτή να επιφέρει σημαντική αίσθηση ματαίωσης και έντασης στη διαπροσωπική σχέση του ζευγαριού και περαιτέρω προβλήματα στη σχέση τους.

Στην εκτίμηση και τον προσδιορισμό αυτό λαμβάνονται πάντα υπόψη και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν το χρόνο της εκσπερμάτισης, όπως είναι η ηλικία του άντρα, η πρότερη συχνότητα σεξουαλικής δραστηριότητας, αν πρόκειται για μια καινούργια σεξουαλική σύντροφο ή κατάσταση που δικαιολογεί εν μέρει τον ενθουσιασμό και τον έντονο σεξουαλικό ερεθισμό. Για παράδειγμα, ένας άντρας που έχει μια σεξουαλική επαφή μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα αποχής, έχει αρκετές πιθανότητες να έχει πρόωρη εκσπερμάτιση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα είχε το ίδιο πρόβλημα αν είχε πιο συχνές επαφές.

Αίτια

Τα αίτια της πρόωρης εκσπερμάτισης είναι σχεδόν πάντα ψυχολογικά, είτε πρόκειται για μαθησιακά, είτε για βαθύτερα ψυχολογικά αίτια.

Μαθησιακά αίτια

Στην περίπτωση των μαθησιακών αιτιών ο άντρας για διάφορους λόγους έχει ‘μάθει’, από τις πρώτες μάλιστα σεξουαλικές του εμπειρίες, να μην ελέγχει το ρεφλέξ της εκσπερμάτισης, με άλλα λόγια να μην αναγνωρίζει επακριβώς τις αισθήσεις που προηγούνται της εκσπερμάτισης. Αυτό συμβαίνει πολλές φορές από άγνοια αλλά και από το άγχος με το οποίο λειτουργεί εκείνη τη στιγμή και το οποίο δεν τον έχει βοηθήσει μέχρι τώρα να μάθει να τις αναγνωρίζει έτσι ώστε να μπορεί να ελέγχει καλύτερα την εκσπερμάτισή του.

Εξάλλου δεν είναι λίγες οι φορές που οι σεξουαλικές εμπειρίες ενός άντρα πραγματοποιούνται σε συνθήκες επιβεβλημένης ‘βιασύνης’, στις οποίες η γρήγορη ολοκλήρωση της ερωτικής πράξης αποτελεί το ζητούμενο. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε εμπειρίες σε οίκο ανοχής, όπου η οποιαδήποτε καθυστέρηση προκαλεί μάλλον έντονη δυσαρέσκεια και εκνευρισμό.

Πολλές εφηβικές και νεανικές σεξουαλικές εμπειρίες έχουν επίσης πραγματοποιηθεί με πίεση χρόνου (έλλειψη προσωπικού χώρου, μέσα στο αυτοκίνητο, άγχος να επιστρέψει κανείς στην ώρα του στο σπίτι κλπ.) ή σε χώρους όπου μπορεί ανά πάσα στιγμή να εισβάλλει κάποιο ανεπιθύμητο πρόσωπο. Πολλά ζευγάρια επίσης που δεν ζουν μαζί δεν έχουν χρόνο να βρεθούν στην καθημερινότητά τους, όλα πρέπει να γίνονται γρήγορα, για να προλάβουν, με βιασύνη. Σχετικά προβλήματα μπορεί επίσης να προκύπτουν και σε περιπτώσεις εξωσυζυγικών σχέσεων που βρίσκονται συνήθως κρυφά και χωρίς τον απαραίτητο χρόνο και χώρο ως σύμμαχό τους.

Βαθύτερα ψυχολογικά αίτια

Τα βαθύτερα ψυχολογικά αίτια αναφέρονται συνήθως σε ασυνείδητα στοιχεία της προσωπικότητας του άντρα που και ο ίδιος πολλές φορές δεν συνειδητοποιεί αλλά μπορεί να επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τη σεξουαλική του λειτουργία. Σύμφωνα με αυτά, ο άντρας που έχει πρόωρη εκσπερμάτιση τρέφει ασυνείδητα έντονη αμφιθυμία απέναντι στις γυναίκες και βαθιά μέσα του επικρατεί μια σύγκρουση σχετικά με το κατά πόσο επιθυμεί πραγματικά να προσφέρει σεξουαλική ικανοποίηση σε μια γυναίκα. Τα αμφιθυμικά αυτά συναισθήματα δεν μπορεί να τα διαχειριστεί ο ίδιος ικανοποιητικά κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης, με αποτέλεσμα αυτά να βρίσκουν διέξοδο και συμβολική έκφραση στο σύμπτωμα της πρόωρης εκσπερμάτισης με το οποίο τελικά προκαλεί απογοήτευση, ματαίωση και ταλαιπωρία στη γυναίκα.

Η σχέση του ζευγαριού

Η δυναμική της σχέσης μεταξύ των δύο συντρόφων παίζει επίσης σημαντικό ρόλο και μια αρνητική/ καταστροφική σχέση και αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο συντρόφων μπορεί κάλλιστα να ‘γεννήσει’ ένα πρόβλημα πρόωρης εκσπερμάτισης που να ‘εξυπηρετεί’ διάφορους σκοπούς στη σχέση, όπως, για παράδειγμα, η πρόωρη εκσπερμάτιση να αποτελεί μια ‘δικαιολογία’ για να αποφεύγει ο ένας τον άλλον στη σχέση. Παράλληλα, πολλοί άντρες μπορεί να αντιλαμβάνονται την επιθυμία της γυναίκας για μεγαλύτερη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ως μια απόπειρα επιβολής ελέγχου και άσκησης εξουσίας επάνω τους.

Σε αυτή την περίπτωση η πρόωρη εκσπερμάτιση μπορεί να αποτελεί την αντίδραση του άντρα σε αυτή την άσκηση επιβολής ελέγχου και να εκφράζει το φόβο του μήπως χάσει τον έλεγχο. Παρόμοια δυναμική στη σχέση μπορεί να επικρατεί και όταν η γυναίκα αρχίσει να παίρνει πρωτοβουλίες κατά τη σεξουαλική επαφή. Και αυτή η περίπτωση μπορεί ασυνείδητα να εκληφθεί ως απόπειρα ελέγχου από τη γυναίκα και η πρόωρη εκσπερμάτιση να αποτελεί έναν ασυνείδητο τρόπο ‘τιμωρίας’ της και πρόωρου τερματισμού της σεξουαλικής πράξης.

Αντιδράσεις-Επιπτώσεις

Πολλοί άντρες αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη δυσκολία την πρόωρη εκσπερμάτιση, δυσκολεύονται να εκφραστούν και να συζητήσουν αυτό το πρόβλημα και να αναζητήσουν βοήθεια. Η δυσκολία αυτή δυσχεραίνει περισσότερο την κατάσταση για τον ίδιο τον άντρα, τη σύντροφό του αλλά και τη σχέση τους. Ο ίδιος μπορεί να αρχίσει να βιώνει μια γενικότερη αίσθηση ανεπάρκειας και αποτυχίας, κατάθλιψης καθώς βέβαια και άλλων σεξουαλικών διαταραχών. Για παράδειγμα, ένας άντρας στην προσπάθειά του να παρατείνει την εκσπερμάτισή του μπορεί να ‘χαλάσει’ τη στύση του. Ή, σε άλλη περίπτωση, ένας άντρας που έχει απογοητευθεί και νιώθει αποτυχία μπορεί να αρχίσει σταδιακά να αποφεύγει το σεξ και, με αυτό τον τρόπο, να χάσει την επιθυμία του για σεξουαλική επαφή και να εκδηλώσει υποτονική ερωτική επιθυμία.

Παράλληλα, πολλοί άντρες δεν κατανοούν ‘γιατί’ έχουν πρόωρη εκσπερμάτιση και η άγνοια αυτή τους οδηγεί σε αυθαίρετα συμπεράσματα, όπως, για παράδειγμα, ‘θα πρέπει να είμαι πραγματικά πολύ εγωιστής για να το κάνω αυτό’, ή ‘ίσως και να είμαι λανθάνων ομοφυλόφιλος και μου συμβαίνει αυτό...’, σκέψεις που οδηγούν σε σημαντικό βαθμό ενοχοποίησης.

Συχνά γίνεται χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Συχνές είναι και οι παρενέργειες από διαφόρων τύπων θεραπείες ή ουσίες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο άντρας πολλές φορές προσπαθεί να 'κρατηθεί' γενικότερα, σωματικά και ψυχικά, κατά τη διάρκεια της επαφής προκειμένου να ‘αντέξει’ περισσότερο, γεγονός που επιφέρει σημαντική αίσθηση πίεσης. Άλλοτε προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του από το αίσθημα ηδονής της σεξουαλικής πράξης σκεπτόμενος θέματα δουλειάς, οικονομικών ή άλλων προβλημάτων.

Επίσης μπορεί να χρησιμοποιεί αναισθητικές κρέμες, πολλαπλά προφυλακτικά ή μηχανικά εξαρτήματα στο πέος σε μια προσπάθεια καταπολέμησης αυτή της ευαισθησίας του. Οι προσπάθειες αυτές δηλώνουν την αγωνία του να ξεπεραστεί το πρόβλημα, συχνά όμως επιφέρουν δυσλειτουργία της στύσης και μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις.

Συχνά και η ερωτική σύντροφος δεν βοηθά με την αντίδρασή της στην πρόωρη εκσπερμάτιση. Η γυναίκα συχνά απολαμβάνει το προκαταρκτικό στάδιο της σεξουαλικής επαφής, διατηρεί όμως πάντα τη νοοτροπία ότι η στιγμή της διείσδυσης είναι η σημαντική. Έτσι, στην περίπτωση της πρόωρης εκσπερμάτισης, απογοητεύεται, τρομάζει και μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει την επαφή. Παράλληλα, κάνει πολλές αρνητικές σκέψεις και βγάζει αυθαίρετα συμπεράσματα, όπως, για παράδειγμα, ‘δεν θα πρέπει να με βρίσκει καθόλου ελκυστική για να τελειώνει τόσο γρήγορα...’, ή ‘δεν με αγαπά για αυτό δεν θέλει περισσότερο’ κοκ. Οι επιπτώσεις αυτών των αρνητικών σκέψεων στη δυναμική της σχέσης είναι σημαντικές.

Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι δεν χρειάζεται να ζει με το πρόβλημα της πρόωρης εκσπερμάτισης καθώς αποτελεί ένα από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα προβλήματα σεξουαλικής δυσλειτουργίας και αντιμετωπίζεται θεραπευτικά। Όπως όμως συμβαίνει σε όλες τις θεραπείες ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης πρέπει ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος να έχει κίνητρο για να αλλάξει και να επιθυμεί και ο ίδιος να αναθεωρήσει πλευρές του εαυτού του που μπορεί να παρεμποδίζουν τη σεξουαλική του λειτουργία.

Πηγή:iatronet